8 Kasım 2022’deki ara seçimlerin ardından 3 Ocak’ta yeni yasama dönemine başlaması beklenen, Cumhuriyetçilerin çoğunlukta olduğu Temsilciler Meclisinde başkan seçimleri sona erdi.
Oylamanın 4’üncü gününde Washington saatiyle 22.00’de başlayıp gece yarısından yarım saat sonra belli olduğu için ertesi güne kadar uzayan oylamanın 15. turunda, Cumhuriyetçilerin çoğunluk lideri Kevin McCarthy, 216 oyla meclis başkanı seçildi.
Birinci turdan itibaren Demokratlar adayları Hakeem Jeffries’e 212 oy verirken çoğunluktaki Cumhuriyetçiler arasındaki görüş ayrılığı nedeniyle McCarthy, başkan seçilmesi için gerekli çoğunluğu bir türlü sağlayamadı.
Benzer bir durum, Amerikan tarihinde en son 100 yıl önce yaşanmıştı.
15. turda sayıları 6’ya düşen muhalif Cumhuriyetçilerin pozisyon değiştirerek boş oy atması, matematiksel olarak, 216 oyla toplam oy kullananlar arasında salt çoğunluğu yakalayan McCarthy’nin ABD Kongresi’nin Temsilciler Meclisi yeni Başkanı seçilmesini sağladı.
Pazartesi günü eski Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin, kürsünün tokmağını McCarthy’e teslim etmesi bekleniyor. Daha sonra milletvekilleri yemin ederek yasama faaliyetlerine başlayabilecek.
14. oylamada Cumhuriyetçiler arasında gergin anlar
Cumartesi yerel saatle 22.00’ye ertelenen 14. oylama öncesi Cumhuriyetçi aday McCarthy, muhalif partidaşları ile yaptığı uzun pazarlıklar sonunda, seçilmek için gerekli oylara ulaştığından emin görünüyordu. Ancak oylama bittiğinde, muhalif son altı Cumhuriyetçi üyenin ikisi boş ve dördü farklı isimlere oy atınca, ihtiyaç duyulan salt çoğunluk sağlanamadı.
Hayal kırıklığı yaşayan McCarthy muhalif üyelerin oturduğu sıralara yöneldi. Bu ikna adımı tartışmaya dönüşürken Florida temsilcisi Matt Gaetz’in parmak sallayarak McCarthy’e tepki gösterdiği, meclis kameralarına yansıdı. Bunun üzerine McCarthy sırtını dönerek yerine yönelirken başka bir Cumhuriyetçi temsilci muhalif parti arkadaşlarına dönerek bağırmaya başladı, bir diğer Cumhuriyetçi ise ağzını kapatarak onu geri çekmeye çalıştı. Mecliste “medeni olalım” sesleri yükselirken McCarthy tartışmayı sakinleştirmek için muhaliflerin sırasına geri geldi. Oylamanın bir gün daha ertelenmesi için yoklama yapılırken, muhaliflerin başını çeken Gaetz, McCarthy’e doğru gelip, tüm muhaliflerin oy kullanmayarak tavır değiştirdiğini söyledi. Bunun üzerine 15. kez yapılan oylamada McCarthy nihayet istediği sonuca ulaştı.
Başkan nasıl seçiliyor?
435 üyeli Temsilciler Meclisinde halihazırda Cumhuriyetçiler 222, Demokratlar 213 koltuğa sahip. Ancak Demokratlardan 1 sandalye, Virginia’dan seçilen Demokrat siyasetçi Donald McEachin’in 28 Kasım 2022’de vefat etmesi üzerine boş kalmıştı. McCarthy’nin başkan seçilebilmesi için Meclis üyelerinin yarısı olan 218 üyenin oyunu alması gerekiyordu.
Ancak bu baraj her bir milletvekilinin bir üyeyi oylaması halinde geçerli. Yapılan son oylamada 6 milletvekili herhangi bir adaya oy vermediği için baraj 215 oldu ve McCarthy başkan seçilebildi.
ABD tarihinde son 100 yılda bir ilk
ABD Temsilciler Meclisi üyeleri ülke tarihinde son 100 yılda benzeri görülmemiş bir şekilde 4 gündür meclis başkanını seçmek için 15 kez oylamaya gitti.
Muhafazakar Cumhuriyetçilerin McCarthy’e muhaliflikleri nedeniyle başkan seçimi için hiçbir oylamada yeterli çoğunluğa ulaşılamamıştı.
McCarthy, son olarak adaylığına itiraz eden Cumhuriyetçi vekillerle görüşerek müzakerelerde ilerleme kaydettiğini ancak henüz uzlaşıya varılamadığını söylemişti.
Yeni Temsilciler Meclisi Başkanı, bu kadar uzun süren bir oylamanın ardından nasıl meclisi yöneteceğine dair sorulara ise “İşin güzel yanı bu. Tam da bu kadar uzun sürdüğü için nasıl ilerleyeceğimizi öğrenmiş olduk.” yanıtını vermişti.
McCarthy’nin muhafazakar Cumhuriyetçilerle yaptığı pazarlıklarda, meclis başkanının görevden alınması için yapılması gereken oylamada 1 milletvekilinin önerisinin yeterli olması, milletvekillerinin üst üste görev yapmasına getirilen süre limiti, sınır güvenliği yasa tasarısı, bütçelerin meclisten geçme usulü ve meclis bünyesinde silahlandırma ile ilgili bir komitenin oluşturulması gibi hususlar yer aldı.
Kevin McCarthy kimdir?
1965 doğumlu Kevin McCarthy, ilk kez 2006’da Cumhuriyetçi Parti’den Kongre üyesi seçilmişti. İş insanı olan Kaliforniyalı siyasetçi, 2018’den bu yana Temsilciler Meclisinde Cumhuriyetçilerin azınlık lideri olarak görev yapıyordu.
Trump’ın sıkı destekçilerinden McCarthy, 2020’deki başkanlık seçim sonuçlarına itirazında Trump’ın yanında yer almıştı.
Daha sonra seçimlerin meşru olduğunu kabul eden Cumhuriyetçi siyasetçi, 6 Ocak 2021’de Kongre binasına gerçekleştirilen saldırıyı da kınamıştı.
