Avrupa’da yeni Covid-19 dalgası
Avrupa’da havaların soğumasıyla birlikte Covid-19 vakalarında yeniden artış görülmeye başladı. Yaşlı kıta üzerindeki ülkeler, kısmi kapanmadan aşı pasaportlarına farklı tedbirleri hayata geçirmeye başladı.
Ülke ülke Avrupa kıtasında Covid-19 salgınının yeni dalgasında son durum ve alınan önlemler şu şekilde:
İtalya
Aralık ayı sonundaki Noel tatili öncesinde salgının hızını yavaşlatmayı hedefleyen İtalya “yeşil paso” olarak bilinen Covid-19 sağlık kartı uygulamasını sıkılaştırdı.
Buna göre bütün taksi sürücülerinin yeşil pasosu olacak ve yolcularından sağlık kartını göstermesini isteyecek. Yolcu sayısı da iki kişi ile sınırlı olacak. Yeni tedbirlere göre hem taksilerde, hem de trenlerde yolculardan birinin Covid-19 belirtisi göstermesi halinde araçlar durdurulabilecek.
Ekim ayı sonunda uluslararası seyahat kurallarını yeniden güncelleyen İtalya, beş kademeli sisteme geçti. Buna göre ülkenin yer aldığı kademe listesine göre iş ve aile gibi sebepler dışında seyahat edenlerin ülkeye girmesi yasaklanabilecek.
Türkiye bu kısıtlamaların uygulandığı E listesinde yer alıyor. Avrupa ülkelerinin çoğu ise C listesinde yer alıyor.
Avrupa’da İngiltere’nin ardından Covid-19 dolayısıyla en fazla ölümün yaşandığı ülke olan İtalya’da 132 bin 819 kişi salgın sebebiyle can verdi.
Ukrayna
Ülkede salı günü Covid-19 bağlantılı can kaybı 832 gibi rekor bir düzeye ulaşınca Cumhurbaşkanı Vladimir Zelenskiy iki doz Covid-19 aşısı olanlara 1000 grivna (yaklaşık 33 euro) para verileceğini açıkladı.
Ülkede ortalama asgari aylık 6 bin grivna, nominal aylık ise 12 bin grivna civarında. Bu para teşviki ile aşı gönülsüzlüğünün kırılması amaçlanıyor.
İstatistiklere göre 41 milyonluk ülkede aşı yaptıranların oranı yüzde 20 ila 28 düzeyinde. Artan vakalar sebebiyle başta başkent Kiev olmak üzere birçok kentte kısıtlamaların da yeniden getirilmesi gündemde.
Avusturya
Ülkede 15 Kasım gece yarısı aşı olmayan vatandaşlar için ulusal kapanma uygulaması yürürlüğe girdi. 12 yaşından büyük Covid-19 aşısı olmayan kişilerin yalnızca işe, eğitime, temel ihtiyaç alışverişine ya da yürüyüşe gitmesine izin verilecek.
Sokaklarda rastgele kontrollerle uygulama denetlenecek. Kuralı delenler için bin 450 euroya kadar para cezası kesilebilecek.
Ülke nüfusunun yüzde 64’ü tam doz aşılandı, başbakan bu oranı “utanç verici şekilde düşük” olarak tanımlıyor.
Avusturya’da pazar günü son yedi gün içerisinde her 100 bin kişide 849,2 yeni vaka tespit edildi.
Almanya
Almanya’da vaka sayısı yükselişte. Son yedi gün içerisinde her 100 bin kişide 303 yeni vaka tespit edildi.
Başkent Berlin’in de içinde bulunduğu Brandenburg eyaleti negatif Covid-19 testi olsa dahi aşılanmamış kişilerin restoran, müze ve diğer kamu alanlarına girişini tamamen yasakladı.
Başbakan Angela Merkel, cumartesi günü halka seslenerek özellikle kararsızlardan aşı olmalarını rica etti.
Ülkenin salgın kontrol merkezi de geçen hafta yüksek katılımlı toplantılardan kaçınılması ya da iptal edilmesin ve yeniden evden çalışma yöntemine dönülmesini istedi.
Nüfusun üçte ikisi tam doz aşı olduğu ülke aşılama kampanyasına hız vermekte zorlanıyor. Diğer yandan da takviye aşı oranını yükseltmeye uğraşıyor.
Hollanda
Yaz aylarında Covid-19 kısıtlamalarını tamamen kaldıran ülkelerin başında gelen Hollanda son dönemde artan yeni vakalarla başa çıkmakta zorlanıyor.
Günlük yeni vaka sayısının 16 bini geçmesi üzerine hükümet cumartesi gününden itibaren kısmi kapanma uygulamasına geçerek üç hafta boyunca bar ve restoranların akşam saat 8’de kapanması talimatını verdi.
17 buçuk milyon nüfuslu ülkede yetişkin nüfusun yüzde 84’ünden fazlası tam doz aşılandı.
Ülkenin kuzeyindeki Leeuwarden kentinin meydanında toplanan gençler yeni kısıtlama tedbirlerini protesto ederken, salgından en fazla etkilenen güneydeki Limburg kentindeki sağlık yetkilileri sağlık sisteminin bloke olduğunu ve durma noktasına geldiğini açıkladı.
Belçika
Covid-19 sebebiyle hastaneye artış oranının haftada yüzde 30 arttığı, yoğun kamım ünitesindeki hasta sayısının 500’ü geçtiği ülkede hükümet tedbirleri sıkılaştırma takvimini öne çekti.
Belçika yaklaşık bir ay kadar önce yeni bir dalga yaşamış, hükümet o dönemde getirdiği tedbirleri birkaç hafta sonra gevşetmişti.
Ancak yeni vakalar artmaya devam etti, geçen hafta boyunca her gün 10 binden fazla kişinin testi pozitif çıktı.
İsviçre
Cuma günü yaklaşık 4 bin yeni vakanın kayda girmesi üzerine İsviçre Covid-19 Görev Gücü, bu kış 300 binden fazla Covid-19 hastasının hastaneye yatabileceğini açıkladı.
Nüfusunun yüzde 64,9’u tam doz aşılanan ülkede aşı karşıtı protestocular Zürih kentinde polisle çatıştı.
Bulgaristan
Dünya genelinde Covid-19 bağlantılı can kaybı sayısında ülkeler listesinin en üst sıralarında yer alan Bulgaristan’da her bir milyon kişide 283.68 ölüm kayda girdi ve bu dalganın henüz hız kesmediği bildirildi.
Covid-19 hastalarının yoğunluğu nedeniyle hastanelerde acil olayan bütün ameliyatlar geçici olarak askıya alındı.
Öte yandan yüz yüze eğitimin başlaması her hafta öğrencilere test yapılması zorunluluğu veliler tarafından protesto edildi.
Aşı pasaportu uygulamasına karşı protestolar da üçüncü haftasına girdi.
Bulgaristan yüzde 23 ile Avrupa Birliği üyeleri arasında en düşük aşılama oranına sahip ülke.
Romanya
Romanya da Bulgaristan gibi ölümcül vaka artışıyla karşı karşıya. Son günlerde başkentteki hastanelerin morglarında yer kalmadığına ilişkin haberler geliyor.
Beş AB üyesi (İtalya, Almanya, Macaristan, Avusturya ve Polonya) Romanya’ya kritik durumdaki hastaların bakımına yardımcı olma teklifinde bulundu ve geçen hafta ağır Covid-19 hastası dört Rumen İtalya’ya tedaviye gönderildi.
Her ne kadar vakalarda düşüş eğilimi başlasa da, 19,29 milyon nüfuslu ülkede hala yüksek seyrini sürdürüyor.
Sırbistan
Covid-19’a karşı başlatılan aşılama mayıs ayından bu yana ciddi düşüş yaşadı. 7 milyon nüfuslu ülkede tam aşılı vatandaşların oranı yüzde 43’te kaldı. Vaka oranları ise günde ortalama 5 bin civarında seyrediyor.
Enfeksiyon vakalarının artması üzerine hükümet, barlar, kafeler, restoranlar ve halka açık diğer mekanlarda bazı önlemleri geri getirdi.
Ziyaretçilerin bu mekanlara girebilmesi için saat 22’den sonra Covid geçiş kartı sunmalarını talep edilmeye başladı. Başkent Belgrad’daki mezarlık yetkilileri, pandemi öncesi 35 ila 40’a olan defin işlemlerinin şu anda günde ortalama 65’e çıktığını belirtiyor.
Hırvatistan
Adriyatik ülkesi Hırvatistan’da da vakalar yükselişe geçmiş durumda. Sağlık otoriteleri, söz konusu artışın Hırvatistan halkı için bir anlamda ‘uyandırma servisi’ işlevi gördüğünü belirtiyor.
Buna paralel olarak vatandaşların son günlerde aşı olmak için Covid merkezlerine akın etmesi gözlerden kaçmıyor.
Yetkililer, 15 binden fazla kişinin aşı olduğu bilgisini paylaştı. Diğer yandan aşı karşıtları da boş durmuyor. Hükümetin öğretmenler dahil kamu çalışanları için zorunlu Covid geçişlerini uygulamaya koyma planlarını açıklamasının ardından aşı karşıtı kişiler bazı şehirlerde bu duruma karşı nöbet tuttu.
Index.hr’nin haberine göre, bazı protestocular hükümetin uygulamalarını Nazi Almanyası’nda Avrupalı Yahudilere zorla taktırılan Davut Yıldızı’na atıfla sarı yıldız taktı.
Yunanistan
Yunanistan’da çoğu lokanta ve kafeterya, Covid-19’la mücadele kapsamında uygulanan kısmi kısıtlamalar ve artan maliyetler nedeniyle kepenklerini kapattı.
Restoran Sektörü İşletmecileri Federasyonunun (POESE) Yunanistan genelinde yaptığı çağrıya uyan restoran ve kafe sahipleri, işletmelerini 24 saatliğine kapatma kararı aldı.
POESE’den yapılan açıklamada, salgınla mücadele kapsamında uygulanan kısıtlamalar nedeniyle sektörde yaşanan mali zorluklara dikkat çekildi.
Covid-19 vakalarının hızla arttığı Yunanistan’da kafe ve restoranların kapalı kısımlarından sadece aşı sertifikasına sahip müşteriler yararlanabilirken, açık alanlardan hizmet almak isteyen müşterilerin de aşı sertifikası veya son 48 saatte yapılmış Covid-19 testi sonuç belgesini kimlikleri ile birlikte ibraz etmesi gerekiyor.
Artan vaka sayıları nedeniyle yoğun bakım servislerinde doluluk oranları yükselirken, hükümet, kendi özel muayenehanelerinde çalışan doktorlara da devlet hastanelerinde salgınla mücadeleye katılmaları için çağrıda bulundu.
Kuzey Makedonya
Yerel kuruluşların salı günü yayınladığı rapora göre sağlık yetkilileri, süresi dolmak üzere olan yaklaşık 30 bin doz AstraZeneca aşısını çöpe atmak zorunda kalabilir.
Zira aşılama oranı çok düşük.
Öte yandan sağlık uzmanları, yüzde 37’de kalan aşılama oranı ve Bulgaristan, Yunanistan ve Sırbistan gibi komşu ülkelerde devam eden dalgalar da göz önüne alındığında, Kuzey Makedonya’da önümüzdeki haftalarda vakaların ‘zirve’ yapabileceği konusunda uyarıyor.
Letonya
Baltık ülkesi Letonya’da kötüleşen durum nedeniyle geçen ay 20.00 ile 05.00 saatleri arasında sokağa çıkma yasağı getirildi.
Mağazaların çoğu kapatıldı. Eğlence, spor ve kültürel etkinlikler de dahil olmak üzere kapalı ve açık hava toplantılarına verilen izinler iptal edildi.
Söz konusu kısıtlamaların dün sona ermesiyle birlikte hükümet, bazı önlemleri revize etti. Aşı kartı sahiplerine ya da daha önce Covid geçirip iyileşenlere tim hizmetlere erişim izni verildi.
Aşı olmayanlara getirilen ve sadece evlerinin yakınındaki marketten alışveriş ve toplu taşıma araçlarıyla kısa mesafeli seyahat uygulaması devam ediyor.
Ülkede hala önemli oranda vaka görülüyor ve iki haftada bir 100 bin kişi başına bin 533 test pozitif çıkıyor. Diğer yandan Letonya Parlamentosunda alınan karar gereği koronavirüse karşı aşı olmayan milletvekillerinin meclis çalışmalarına katılması yasaklandı.
Hükümetin resmi internet sayfasından yapılan duyuruda, yasağın 15 Kasım Pazartesi’den itibaren yürürlüğe gireceği, bu süre içerisinde milletvekillerinin maaş alamayacağı belirtildi.
Açıklamada, yasağın Temmuz 2022’ye kadar geçerli olduğu vurgulanırken, yerel belediye meclis üyeleri için de yasağın geçerli olduğu kaydedildi.
100 sandalyeli Letonya Parlamentosu’nda 9 milletvekilinin Covid-19 aşısı yaptırmadığı biliniyor. Öte yandan, Letonya Sağlık Bakanlığının rakamlarına göre, Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı 3 bin 769’a çıktı, vaka sayısı da 241 bin 840’a yükseldi.
Danimarka
Kuzey Avrupa ülkesi Danimarka, vakalardaki artış nedeniyle cuma günü Covid-19’u “sosyal açıdan kritik bir hastalık” olarak tanımladı ve dijital geçiş kartı uygulamasını yeniden başlattı.
Gelecek aydan itibaren gece kulüpleri, kafeler veya restoranlardaki kapalı mekanlarda oturmak için hükümet tarafından tanınan geçerli bir geçiş kartı zorunluluğu getiriliyor.
Danimarka Covid-19 kısıtlamalarını eylül ayında kaldırmıştı. Bu uygulamalardan bir kısmı yeniden geri getirilecek.
Hükümetin önceliğinde aşı pasaportu uygulaması var. Sağlık Bakanı Magnuz Heunicke aşı pasaportu uygulamasının gece kulübü, kafeler, parti otobüsleri ve iç mekan restoranların yanı sıra 2 bin kişiden fazla katılımcının olduğu açık hava etkinliklerinde yeniden isteneceğini belirtmişti.
Coronapas adı verilen dijital aşı pasaportlarında tam aşılılar, yakın zamanda Covid-19 hastalığından iyileşerek ilk dozunu en az iki hafta önce yaptıranlar ya da son 72 saat içinde Covid-19 testi negatif çıkanlar için yeşil renkli QR kodunun altında yeşil bir çizgi görülüyor.
Danimarka, diğer birçok Avrupa ülkesinde olduğu gibi son dönemde yeni vaka sayısıyla karşı karşıya. Sağlık yetkilileri vaka sayısı ve hastaneye yatış oranındaki artışın beklediklerinden hızlı olduğunu açıkladı.
