Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman), Filiz Ateşyürür’ün Alsancak Yeşiltepe Mahallesindeki taşınmaz malının bitişiğindeki parselin mal sahiplerinin, bölgedeki yeşil alana kamu yolu açılması talebiyle Alsancak Belediyesi’ne müracaat ettikleri iddiaları ile başlatılan soruşturmasını sonuçlandırarak, Alsancak Belediye Başkanı Fırat Ataser’in mal sahibinin yeşil alandan kamu yolu açılması talebine “olumlu” görüş vererek “yetkisini aştığı” görüşünü bildirdi.
Ombudsman, Filiz Ateşyürür’ün iddiaları ile başlatılan soruşturma hakkında yayımladığı raporda, “Belediyelerin herhangi bir yeşil alana kamu yolu açılması ve/veya yeşil alanda sınır düzenlemesi yapılması ve/veya bu hususta karar alma ve/veya görüş bildirme yetkisi bulunmamakta olduğuna ve KKTC Anayasası’nın Devletin mülkiyet hakkına ilişkin 159’uncu maddesine göre yeşil sahaların mülkiyetinin, gerçek veya tüzel kişilere devredilmesinin mümkün olmadığına” işaret edildi.
Ombudsman raporunda, “Bu koşullar altında, sorunu farklı alternatif seçenekleri ile çözüme kavuşturmak mümkün iken, yalnızca bir ailenin taşınmaz malına ulaşımını kolaylaştırmak adına Alsancak Belediyesi’nin hiçbir kamu yararı bulunmadığı aşikâr olan bu girişimi, manidardır. Alsancak Belediyesi, geçit hakkı düzenlemesine ilişkin mevzuatın doğru biçimde uygulanması ile çözülebilecek bu ihtiyaçla ilgili, başka bir birey tarafından bağış olarak hibe edilen yeşil alanın amacına aykırı bir şekilde kullanılmasına imkân tanıyarak hatalı davranmış ve yetkisini aşmıştır” denildi.
Ombudsman, İçişleri Bakanlığı’nın; İskân ve Rehabilitasyon Dairesi Müdürlüğü, Tapu ve Kadastro Dairesi Müdürlüğü ve Şehir Planlama Dairesi Müdürlüğü’nden aldığı görüşler doğrultusunda söz konusu taleple ilgili değerlendirmesini sonuçlandırarak, “mevzuata uygun hareket ettiği” tespitinde de bulundu.
“FATMA AVCI’NIN ALSANCAK BELEDİYESİ’NE DİLEKÇE İLE MÜRACAAT EDEREK, YEŞİL ALANDAN YOL TALEBİNDE BULUNDUĞU TESPİT EDİLDİ”
Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Emine Dizdarlı tarafından yapılan yazılı açıklamada, “Filiz Ateşyürür, Alsancak Yeşiltepe Mahallesinde kain taşınmaz malının bitişiğindeki parselin mal sahiplerinin, bölgedeki yeşil alana kamu yolu açılması talebiyle Alsancak Belediyesi’ne müracaat ettiklerini iddia ederek, konunun soruşturulması için Dairemize başvuruda bulunmuştur” denildi.
Yapılan başvuru üzerine konunun, 38/1996 sayılı Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Yasası kuralları çerçevesinde incelenerek, bir rapor hazırlandığı kaydedildi.
Raporda, “Filiz Ateşyürür, Alsancak Belediyesi Yeşiltepe Mahallesi, Pafta/Harita: S30-A-20-A-3-B, Blok/Ada 113’deki 70 numaralı parselin mal sahibidir. Aynı Pafta/Harita içerisindeki 61 numaralı Parselin mülkiyeti Sayın Fatma Avcı’ya aittir. Bitişikteki 69 numaralı Parsel, Tapu ve Kadastro Dairesi, LKD-122/2019 numaralı dosya tahtında bölünmüş ve Parsel 92 ve 118 (Yeni K.No.411-454) oluşturulmuştur. Tapu ve Kadastro Dairesi, Taşınmaz Mal Araştırma Belgesi’ne göre söz konusu bölünme sonrası ilgili bölgedeki 1272,47 metre karelik yeşil alan, Parsel 5 olarak Girne Kaymakamlığı’nın mülkiyetine verilmiştir. Bunların hemen altındaki 75 numaralı Parsel ise başka bir şahsın malıdır. Filiz Ateşyürür, 61 numaralı parselin mal sahibinin, rahat bir ulaşım sağlayabilmek amacıyla, yeşil alandan kendi parseline yol yapılması talebiyle Alsancak Belediyesi’ne başvuruda bulunduğunu, bunu öğrenmesi neticesinde kendisinin de İçişleri Bakanlığı’na bir itiraz dilekçesi verdiğini ancak İdarenin yasalara aykırı biçimde söz konusu talebi gerçekleştirmek amacıyla çalışma başlattığını iddia ederek Dairemize müracaat etmiştir” ifadelerine yer verildi.
Bölgede yapılan incelemenin ardından Alsancak Belediye Başkanı Fırat Ataser’den konuya ilişkin bilgi alındığı ve 61 numaralı parselin mal sahibi Fatma Avcı’nın Alsancak Belediyesi’ne bir dilekçe ile müracaat ederek, söz konusu yeşil alandan yol talebinde bulunduğunun tespit edildiği ifade edilen raporda, “Fatma Avcı Alsancak Belediyesi’ne yaptığı dilekçesinde, mal sahibi olduğu Yeşiltepe Mahallesi Pafta/Harita: S30-A-20-A-3-B’deki 61 numaralı parsele ulaşım sağlayabilmek için yeşil alan olan Parsel 69’un Kuzey Batı sınırından 36 ayaklık kamu yolu açılmasını ve kamu yolu açılması için kullanılacak alanın sınır düzenlemesi yapılarak parsel 61’den alınmasını talep etmektedir” denildi.
“SÖZÜ EDİLEN PARSELLER, GİRNE İKİNCİ BÖLGE EMİRNAMESİ KAPSAMINDA ‘KOYU YEŞİL BÖLGE’ OLARAK TANIMLANAN ALAN İÇERİSİNDEDİR”
Sözü edilen parsellerin, 2007 Girne İkinci Bölge Emirnamesi kapsamında olup şikâyete konu Yeşiltepe, Emirnamenin 2. maddesine göre “Koyu Yeşil Bölge” olarak tanımlanan alanın içerisinde olduğuna işaret edilen raporda, “Emirnamede Yeterli Yol, Emirname amaçları ve kapsamı bakımından, uzunluğu, malzemesi ile sağlıklı, güvenli ve konforlu taşıt aracı ve/veya yaya ulaşımını ve erişimini sağlayan, genişliği en az 6 metre olan ve altyapısı mevcut olan en az bir kamu yoluna bağlanan, kamuya ait mevcut yol olarak tanımlanmakta” olduğuna işaret edildi.
“BAKANLIK, BELEDİYEYE OLUMLU VEYA OLUMSUZ HERHANGİ BİR CEVAP VERMEMİŞTİR”
İçişleri Bakanlığı Müsteşarı Gürkan Kara ile başlattıkları soruşturma üzerine konu hakkında ilgili Dairelerinden aldığı görüşlerin taraflarına iletildiği belirtilen raporda: “Şehir Planlama Dairesi Müdürü Türkmen Yiğitcan, söz konusu yeşil alanın kamu yolu bağlantısının Girne İkinci Bölge Emirnamesinde tanımlanan yeterli genişlikte yani 6 metre olmadığından bu aşamada yapılmak istenen hudut düzenlemesi ile de kamu yolu sağlanamayacağını kaydetmiştir. İskân ve Rehabilitasyon Dairesi Müdürü Emine Azimli ise yapmış oldukları incelemeye göre 75 numaralı parselden 69 numaralı parsele ulaşan kamu yolunun noktasal ve yetersiz olduğunu tespit ettiklerini, bu durumda 69 numaralı parsele yeterli ve güvenli yol sağlandıktan sonra hudut düzenlemesi yapılmasının uygun olacağı görüşünde olduklarını bildirmiştir. Hal böyle iken parsel 75’ten yeşil alana genişletilmeye uygun bir yoldan söz etmenin olası olmadığı anlaşılmaktadır” denildi.
İçişleri Bakanlığı Müsteşarı Kara’nın, söz konusu taleple ilgili olarak bağlı Dairelerinden alınan görüşler doğrultusunda değerlendirmelerini yaparak konuyu sonuçlandığına işaret edilen raporda, şöyle denildi:
“Fasıl 224 Taşınmaz Mal (Tasarruf, Kayıt ve Kıymet Takdiri) Yasası’nın 11.A maddesinin 1’inci fıkrasına göre bir taşınmaz malın herhangi bir sebepten dolayı bir kamu yoluna çıkmak için gerekli olan geçitten mahrum olacak şekilde kapalı olması, veya mevcut geçidin, bir taşınmaz malın uygun şekilde kullanılması, inkişafı veya işletilmesi için yeterli olmaması halinde, o taşınmaz malın sahibi, makul bir tazminat ödemek koşulu ile civarındaki taşınmaz mallar üzerinden geçit talep etmek hakkına sahiptir. 2007 Girne İkinci Bölge Kapsamlı Emirnamesinin 38’inci maddesine göre herhangi bir kamu yoluna bağlantısı bulunmayan ve Taşınmaz Mal (Tasarruf, Kayıt ve Kıymet Takdiri) Yasası altında geçit hakkına sahip olan parseller üzerinde inşaata yönelik gelişmelerde, ambulans, itfaiye, polis aracı ve benzeri her türlü acil durum aracının parsele güvenli, konforlu ve sağlıklı ulaşımının sağlanması esastır. Parsel 61’in mal sahiplerinin taşınmazlarına ulaşım ihtiyacının giderilmesi için yukarıda sözü edilen maddeler ışığında bir değerlendirme yapmak ve mevzuata uygun bir çözüm üretmek İçişleri Bakanlığı’nın uhdesindedir. Alsancak Belediye Başkanı Fırat Ataser Dairemize göndermiş olduğu yazıda, Sayın Fatma Avcı’nın Parsel 61’deki taşınmazına ulaşım sağlayabilmek için yeşil alan olan parsel 69’un kuzey batı sınırından 36 ayaklık kamu yolu açılması ve kamu yolu açılması için kullanılacak alanın sınır düzenlemesi yapılarak parsel 61’den alınmasına ilişkin talebinin Alsancak Belediyesi İmar Bölümü’nce incelendiğini, talebin Belediye tarafından uygun bulunduğunu ve başvuru sahibine sözlü olarak olumlu görüş bildirdiklerini kaydetmiştir. Konu, Alsancak Belediyesince 12 Eylül 2019 tarihinde İçişleri Bakanlığı’na aktarılmış ancak Bakanlık, Belediyeye olumlu veya olumsuz herhangi bir cevap vermemiştir.”
Raporda, “İçişleri Bakanlığı Müsteşarı Kara konu ile ilgili olarak yeşil alanların parselasyon çalışması sonucu oluştuğunu veya Bakanlar Kurulu Kararı ile ilan edildiğini İlçe Belediyesi olmayan Belediyelerin bu gibi kararlar alma yetkilerinin bulunmadığını, Belediyelerin Planlama Onay Makamı olan Şehir Planlama Dairesi’nden görüş almadan ve/veya planlama onayı almadan hiçbir gelişme ve/veya sınır düzeltme yetkisinin olmadığını kaydetmiştir” ifadesine de yer verildi.
“ALSANCAK BELEDİYE BAŞKANI FIRAT ATASER’İN FATMA AVCI’NIN TALEBİNE OLUMLU GÖRÜŞ VEREREK YETKİSİNİ AŞTIĞINI SÖYLEMEK MÜMKÜNDÜR”
Ombudsman raporunda, 51/1995 sayılı Belediyeler Yasası tefsiri uyarınca Belediyelerin karar organı Belediye Meclisi olduğu, söz konusu Yasanın 48’inci maddesi ile Belediye Meclisi’nin görevleri düzenlenmekte olup bu maddeler arasında yeşil alanlarla ilgili bir hüküm bulunmadığına, Belediyelerin yeşil alanlarla ilgili sorumluluğu, Yasanın 24’üncü maddesinin 3’üncü fıkrası uyarınca buraları İmar Yasasına uygun olarak düzenlenmek, genişletmek, aydınlatmak, ağaçlandırmak, dinlenme yerleri yapmak ve sürekli olarak bakımlarını sağlamak olduğuna işaret edilerek, şöyle denildi:
“Başka bir ifade ile Belediyelerin herhangi bir yeşil alana kamu yolu açılması ve/veya yeşil alanda sınır düzenlemesi yapılması ve/veya bu hususta karar alma ve/veya görüş bildirme yetkisi bulunmamaktadır. Şikâyete konu özelinde Alsancak Belediye Başkanı Fırat Ataser’in, Fatma Avcı’nın yeşil alan olan parsel 69’un kuzey batı sınırından 36 ayaklık kamu yolu açılması ve kamu yolu açılması için kullanılacak alanın sınır düzenlemesi yapılarak parsel 61’den alınması yönündeki talebine olumlu görüş vererek yetkisini aştığını söylemek mümkündür”.
“ALSANCAK BELEDİYESİ’NİN HİÇBİR KAMU YARARI BULUNMADIĞI AŞİKÂR OLAN BU GİRİŞİMİ MANİDARDIR”
Raporda ayrıca, KKTC Anayasası’nın Devletin mülkiyet hakkına ilişkin 159’uncu maddesine göre yeşil sahaların mülkiyetinin, gerçek veya tüzel kişilere devredilmesi mümkün olmadığına işaret edilerek, “Bu koşullar altında, sorunu farklı alternatif seçenekleri ile çözüme kavuşturmak mümkün iken, yalnızca bir ailenin taşınmaz malına ulaşımını kolaylaştırmak adına Alsancak Belediyesi’nin hiçbir kamu yararı bulunmadığı aşikâr olan bu girişimi, manidardır. Alsancak Belediyesi, geçit hakkı düzenlemesine ilişkin mevzuatın doğru biçimde uygulanması ile çözülebilecek bu ihtiyaçla ilgili, başka bir birey tarafından bağış olarak hibe edilen yeşil alanın amacına aykırı bir şekilde kullanılmasına imkân tanıyarak hatalı davranmış ve yetkisini aşmıştır.”
Ombudsman’ın raporunda, “İçişleri Bakanlığı, İskân ve Rehabilitasyon Dairesi Müdürlüğü, Tapu ve Kadastro Dairesi Müdürlüğü ve Şehir Planlama Dairesi Müdürlüğü’nden aldığı görüşler doğrultusunda söz konusu taleple ilgili değerlendirmesini sonuçlandırarak mevzuata uygun hareket etmiştir” ifadesine de yer verildi.
