AKTÜEL

Deniz Erdağ yazdı: Besin destek ürünleri (Kim? Ne zaman? Nasıl?)

Deniz Erdağ yazdı: Besin destek ürünleri (Kim? Ne zaman? Nasıl?)
Birçok sporcu ister amatör, ister profesyonel seviyede mücadele etsin, performanslarını geliştirmek için çeşitli yöntemlere baş vururlar. Bu yöntemler antrenmanlar sırasında kullanabilecekleri teknik değişiklikler ve antrenman ilkelerine bağlı unsurlarla olabileceği gibi beslenme ile ilgili yöntemsel değişikliklerle de mümkün olabilmektedir. Ergojenik yardımcılar sporcuların performansını artırmaya yarayan yardımcı ürünler olarak
açıklanabilir. Bu ürünler bazan bir ayakkabı, bazan bir kıyafet, bazan kullanılan ekipman olarak karşımıza çıkabilmektedir.
Besin destek ürünleri ergojenik yardımcılar içerisinde yer alan ve sporcuların performanslarını arttırdığı iddia edilen ürünlerden bir tanesi olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu ürünler sadece profesyonel sporcular tarafından değil aynı zamanda amatör sporular ve rekreasyonel amaçlı spor yapan kimseler tarafından da sıklıkla kullanılmaktadır.
Besin destek ürünleri geniş kitleler tarafından kullanılırken kullanım ve bu ürünlerin kullanımını öneren kişiler açısından birtakım sorunları da beraberinde getirmektedir. Sorun bu ürünlerin kimler tarafından kullanıldığı değil nasıl ve ne şekilde, hangi amaçla ve ne zaman kullanılacağının bilinmeyişinden kaynaklanmaktadır. Bununla beraber bu ürünlerin kullanımı konusunda öneride bulunan kişilerin bu ürünlerle alakalı yeterli bilgiye sahip olmadığı söylenebilir. Öyle ki bu ürünlerin ambalajları üstünde yazdığından farklı ve kişiden kişiye
değişen şekillerde bir kullanım modelleri bulunmakta fakat öneren kişileri açısından bu kullanım yöntemlerinin ne kadar iyi bilindiği sorgulanmalıdır. Bu durum besin destek ürünleri hakkında bilgi sahibi olmayan kullanıcı popülasyonu ve sağlıkları açısından sorunlar teşkil etmektedir.
Besin destek ürünleri bugün besin destek ürünü marketlerinde, eczanelerde, spor salonlarında rahatlıkla satılmakta bu bağlamda bu ürünleri kullanmak isteyen kişiler tarafından ulaşılabilir konumdadır. Tüketici popülasyonu içerisinde sadece yetişkinler olmadığını düşünürsek bu ürünlerin yaşları küçük kişiler tarafından kullanımının beraberinde ciddi problemleri getireceği unutulmamalıdır.
Spor salonlarında antrenörlük mesleği icra etmek insanların sağlık hedeflerine ulaşmaları için yardımcı olmak zevkli bir o kadar da zor bir zanaattır. Bu bağlamda kendilerine bu mesleği seçmiş kişilerin eğitimli olması, gerek spor bilimleri fakültelerinin antrenörlük eğitimi bölümlerinden uzmanlık almaları, gerek ise ilgili federasyonlar tarafından açılmış kurslarda yeterlilik belgelerini almaları gerekmektedir. Bu spor ve sağlık eğitimi bağlamında işin ehli olmak yolunda atılacak adımlardan sadece bir tanesidir. Öte yandan gerek üniversitelerde gerek ise antrenör kurslarında besin destek ürünleri ile ilgili sunulan müfredat kısıtlıdır. Bu bağlamda spor salonlarında antrenörlük yapan kimselerin bu ürünleri tavsiye etmeden önce konu ile alakalı olarak iyi eğitim almış olması gerekliliktir. Antrenörlük mesleği ve bu konuda eğitim almış kişilerin besin destek ürünleri ile ilgili ne yapmaları gerektiği konusunda atılması gereken adımlar vardır. İşin daha vahim boyutu bu ürünlerin antrenörler tarafından değil spor salonları içerisinde kıdemli pozisyonda bulunan kimseler tarafından önerilmesi ve kullanım prosedürleri önermesidir. Bu kişiler ellerine geçen her ürünü kullandıktan sonra çevresinde bulunan herkese önermekte ve amacı dışında kullanımını özendirmektedir.
Günün sonunda besin destek ürünleri ile ilgili yapılan çalışmalar bu ürünlerin önerilen dozlar ve kullanım şekilleri çerçevesinde kullanıldığında yan etkileri olmadığını göstermektedir. Ancak yukarda bahsi geçen durumlar ve kişilerin bu ürünlerle ilgili hem bilgisi hem de yetkisi kısıtlı durumdadır. Bu bağlamda yetişkinlerin bu ürünleri kullanırken işin uzmanlarına danışarak önerilen doz ve şekillerde tüketmesi, yaşı küçük kişilerin anne ve babaların kontrolünde ve uzman kişilerin önerileri doğrultusunda kullanılması doğru olacaktır. Antrenörlerin besin destek maddeleri ile ilgili bu konuda kendilerini geliştirmeleri mümkünse eğitim almaları sonrasında bu ürünlerin danışanlarına önermeleri sağlık açısından ayrıca önem arz etmektedir.
Doç. Dr. Deniz Erdağ