Deniz Erdağ yazdı: Çok çalışmak mı? Doğru çalışmak mı?
Spor önceden belirlenmiş hedeflere hem fiziksel hem de zihinsel anlamda hazırlanarak başarılı olmak anlamı taşımaktadır. Bir başka açıdan spor rekreasyonel amaçla sağlıklı ve zinde olmak için yapılan çalışmalar olarak adlandırılabilir. Vücut geliştirme ve fitnes bu çalışmalar içerisinde yer alan ve bu bağlamda toplumun büyük bir kesimi tarafından sevilerek yapılan branşların başında gelmektedir.
Bugün ülkemizde binlerce hatta on binlerce insan kas geliştirmek, kilo vermek, kilo almak ya da sağlıklı ve zinde kalmak adına spor salonlarında vakit geçirmektedir. Bu çaba içerisinde spor salonlarını dolduran bu insanların ortak problemlerinden biri yaptıkları çalışmaya karşın istedikleri verimi alamamalarıdır.
Antrenman bilimi performansın arttırılabilmesi için antrenman programlarının kişiye ve ilgili spor branşına özel düzenlenmesi gerektiği üzerinde durmaktadır. Bu bağlamda antrenman yapacak kişinin fiziksel özellikleri, genetik özellikleri ve amaçları doğrultusunda düzenlenmesi gerekmektedir. Bununla birlikte antrenmanlar arasında geçecek dinlenme süreleri ve beslenme alışkanlıkları bunun sonunda yüklenme şiddeti, kapsamı, hacmi, süresi
ve sıklığı kişinin gelişimiyle doğrudan ilgili kavramlardır.
Kişiye özel hazırlanmış, dinlenme ve yüklenme süreleri iyi ayarlanmış, bu bağlamda iyi bir beslenme programı ile desteklenmiş antrenman programlarını uygulayan kimselerin istedikleri sonuçlara ulaşmaları hayal olmayacaktır. İzlenecek bu yollar kişilerin hedeflerine hem daha sağlıklı hem de daha kısa sürede ulaşmalarına yardımcı olacaktır.
Buradaki genel problem kişilerin kulaktan dolma programlarla, başkaları için hazırlanmış antrenman içerikleriyle ya da internet üstünden fenomen olmuş ünlülerin takip ettikleri popüler sayılabilecek içerikleri uygulamaya çalışmalarından kaynaklanmaktadır. Bu içerikler başka kimseler için, onların genetik özellikleri dikkate alınarak, onların beslenme alışkanlıkları, yüklenme ve dinlenme süreleri esas alınarak hazırlanmış ve bu bağlamda kişiye
özel anlamını taşımaktadır. Hal böyle iken bu programların bizlerin performans düzeyini ne şekilde etkileyeceği bilinmemektedir.
Doğru ya da istenen gelişimin gecikmesindeki Bir diğer etken spor salonları içerisinde belli bir süre spor yapmış ve bu bağlamda salona gelen kimseler tarafından işi bilen kimseler olarak kabul edilen kişilerin yanlış yönlendirmesinden kaynaklanmaktadır. Bu kimselerin yardımları zaman zaman işe yarasa da uzun süreçte beklenen etkiyi yaratmayacaktır.
Haftanın 3 günü aynı bölgeyi çalıştırmak, haftanın her günü karın kası çalışmak, yaz mevsimi yaklaştığı için spor salonlarını hınca hınç doldurup bir sonuç elde edememek kaderimiz olmamalı diye düşünüyorum. Fazladan yapılacak ancak önceden belirlenmiş hedeflere ulaşmak için planlanmamış hiçbir antrenman faydalı olmayacaktır.
Bir antrenman programından istenen verimin alınabilmesi kişinin genetik özellikleri, antropometrik özellikleri, postür analizi ve sağlık kontrolleri yapıldıktan sonra hedefler doğrultusunda kişiye özel hazırlanacak bir antrenman programıyla mümkün olacaktır. Burada önemli olan unsur fazla antrenman yapmak değil doğru antrenman yapmak olmalıdır.
Antrenmanlar esnasında gelişim dikkatlice takip edilmeli eğer varsa eksiklikler giderilmelidir. Eksikliklerin giderilebilmesi için yine kişiye özel hazırlanmış bir beslenme programı takip edilmelidir. Metabolizmaya gereğinden fazla yapılan yüklenmelerin gelişimi olumsuz etkileyeceği ve hatta performansın düşmesine sebep olabileceği unutulmamalıdır.
Metabolizma yapılan yüklenmeler sonunda gerektiği oranda dinlendirilmeli bu sırada beslenmeyle desteklenmeli ve uygun zaman geldiğinde ikinci bir yüklenme ile uyarılmalıdır. Yukarda bahsettiğim sistem performans gelişimi için ideal olan ve antrenman bilimi açısından değerlendirildiğinde doğru olanıdır. Bu bağlamda gelişim ve hedeflere ulaşabilmek için antrenman programlarının uzman kişiler tarafından hazırlanması ve takibinin yapılması istenen hedeflere ulaşmanın önünü açacaktır.
Doç. Dr. Deniz Erdağ
