Dr. Sıla Usar İncirli: “Önerilen zamandan önce aşı tekrarı yapılması sakıncalı mı?”

Üçüncü Doz Aşı ve Zamanından Önce Aşı Olma Meselesi

Covid-19 pandemisi devam ediyor, virüsün ilk çıkan halinden (alfa)  %55 oranında daha fazla bulaşıcı olan delta varyantı ile. Aşıların yan etki tartışmalarının/endişelerinin yerini aşıların etki süreleri, yeni varyanta karşı etkili olup olmadıkları, üçüncü doz aşı (hatırlatma/güçlendirme dozu) uygulamaları aldı neyse ki. Çünkü insanlar aşının ölümleri önlediğini, yoğun bakım ihtiyacını azalttığını rakamlarla ya da bizzat yaşayarak, yakınlarında görerek öğrendi. Yapılan çalışmalar aşılara karşı oluşan bağışıklığın, yaşa göre ve kişiden kişiye değişiklik göstermekle birlikte, bir süre sonra azalmaya başladığını bildirdi. İlk ve ikinci doz aşıların üzerinden 6 ay geçmiş olması üçüncü doz aşı uygulamalarını pandemi ile mücadelede gündemimizin ilk sıralarına yerleştirdi. Bu noktada önemli bir parantez açarak önceliğin her zaman hiç aşı olmayanlarda olması gerektiğini özellikle hatırlatmak ve vurgulamak isterim.

Üçüncü /hatırlatma/güçlendirme doz aşı kimlere, ne zaman yapılmalı?

6 ay önce Sinovac aşısı olanlara. Ülkemizde ilk ve ikinci doz için ağırlıklı olarak Sinovac aşısı uygulandı. Sinovac aşısıyla oluşan bağışıklığın 3-6 aydan sonra giderek zayıfladığını biliyoruz. Ayrıca Sinovac aşısının delta varyantına karşı etkisinin sınırlı olduğu da gözükmektedir. Bu durumda Sinovac aşısı olan (öncelikle yüksek riskli  gruplar: sağlık çalışanları, ileri yaş, kronik hastalığı olanlar) kişilere sonbahar ve kış aylarından önce delta varyantına da etkili olduğu gösterilen bir aşı ile üçüncü doz süratle yapılmalıdır. Ülkemiz koşullarında Pfizer/BioNTtech aşısı bu durumda öne çıkmaktadır. Buna karşın delta varyantına etkili olduğu gösterilmiş AstraZeneca/Oxford, Johnson and Johnson gibi aşılar da üçüncü doz olarak kullanılabilir.

Pfizer/BioNTtech aşısı olanlara üçüncü doz gerekli mi?

Pfizer/BioNTtech aşısının oluşturduğu bağışıklık yanıtının etkili bir şekilde 9-12 ay sürdüğünü biliyoruz. Bu durumda çift doz Pfizer/BioNTtech aşısı olan kişilerin 9 aydan sonra üçüncü doz ihtiyaçlarının oluşacağı öngörülmektedir. Üçüncü dozun yine aynı aşı ile uygulanmasının güçlü bir bağışıklık oluşturacağına dair çalışmalar sürmektedir. İki doz Pfizer/BioNTtech aşısı olan kişilerin üçüncü doz için bir süre daha beklemeleri uygun olur. Benzer görüşler çift doz AstraZeneca/Oxford ve tek doz  Johnson ve Johnson aşıları için de hakimdir. Yani bu aşıları olanlar üçüncü doz/hatırlatma dozu için bir süre daha bekleyebilir.

Covid-19 geçiren kişilere ise hastalıktan 3-6 ay sonra yeni varyanta etkili aşılardan biri uygulanmalıdır.

Önerilen zamandan önce aşı tekrarı yapılması sakıncalı mı?

Bu konu gündemimize aşı olan yurttaşlarımızın uluslararası kabul gören aşı sertifikası alamaması ile girdi. Bir kez daha insanımız uluslararası hukukun dışında olmanın acısını çekiyor. Dahası bu durumu önemsemeyen hatta daha kötü bir hale sokmak için akıl dışı politikalar izleyen bir yönetim var. Başbakan Sn. Saner geçerli aşı sertifikası ve test sonucu alamayan yurttaşların yolculuklarda yaşadıkları trajedi ile ilgili “Uçuşlarla ilgili yaşananları politik görüyorum” demiş.  Hah şunu bileydiniz! Yaşananlar yanlış politikaların sonucudur. Yanlış politikalarınız uluslararası arenada Kıbrıslı Türkleri çözüm istemeyen, Kıbrıslı Rumları ise süreci yokuşa sürdüklerini çok iyi bildiğimiz halde çözümü isteyen taraf durumuna sokmuştur. Kıbrıs Rum liderliği bu denli insani bir konuda Kıbrıslı Türkleri çok zor bir durumda bırakmayı tercih etmiştir. Özellikle yurtdışına çıkmak zorunda olan gençlerimiz, insanlarımız aşılı oldukları halde Güney Kıbrıs’ta yeniden aşı olarak geçerli bir aşı sertifikasına ulaşma planları yapmaktadır. Zamanından önce aşı olmanın tıbben sakıncaları vardır. Birincisi yan etkiler çok daha fazla ve şiddetli olabilir. İkincisi bağışıklık sistemi üzerinde olumsuz etkiler ortaya çıkabilir ki bu durum çok daha tehlikeli sonuçlar doğurabilir.

Yapılması gereken her iki yönetim üzerinde baskı kurarak onları köprüde karşılaşan iki inatçı keçi hallerinden vazgeçmeye zorlamaktır. Ama esas yapılması gerekenin kendi gençlerini, insanlarını çaresiz, umutsuz bırakan politikalar izleyen bugünkü yönetimden ilk seçimde kurtulmak olduğunu unutmamaktır .