ABD’de yapılan yeni bir çalışma evrenin giderek ısındığını gösteriyor. Buna göre, gök cisimlerinin ve galaksilerin oluşmasını sağlayan kozmik gazların ortalama sıcaklığı son 10 milyar yılda, on kat artarak yaklaşık 2 buçuk milyon santigrat dereceye ulaştı.
Ohio Eyalet Üniversitesi, Tokyo Üniversitesi, Johns Hopkins Üniversitesi ve Max Planck Astrofizik Enstitüsü’nden bir ekip, evrende milyonlarca yıl boyunca meydana gelen ısı değişimini modellemek için Sloan Dijital Gökyüzü Araştırması’nın (SDSS) ve 2009’da başlatılan Avrupa Uzay Ajansı Planck misyonunda toplanan ışık verilerini birleştirdi.
Araştırmacılar, uzayda daha uzak nesnelerden gözlemlenen ışığın Dünya’ya ulaşmasının daha uzun sürdüğünü açıkladı. Bu nedenle bilim insanları söz konusu gök cisimlerden gelen ışığın daha eski olduğunu belirtti. Bu durum ise, astrofizik uzmanlarına geçmişe bakma ve evrenin milyarlarca yıl önceki sıcaklığını anlama fırsatı verdi.
İLK ARAŞTIRMA ÖRNEKLERİNDEN
The Astrophysical Journal’da yayımlanan rapor, bilim insanlarının gazlardaki sıcaklık değişiminin Dünya’dan ne kadar uzakta gerçekleştiğini detaylandıran ilk çalışma örneklerinden biri olarak kabul ediliyor.
EVREN SÜREKLİ GENİŞLİYOR VE ISINIYOR
Bilim dünyası tarafından geniş çapta kabul edilen Büyük Patlama teorisne göre, evren oluştuğundan bu yana sürekli genişlemeye devam ederken, karanlık maddeyi yeni yıldızlara ve galaksilere sürükleyerek, yol boyunca karşılaştığı gazların ısınmasını sağlıyor.
Karanlık madde, elektromanyetik dalgalarla etkileşime girmeyen, varlığı yalnız diğer cidimler üzerindeki kütleçekimsel etkisi ile belirlenebilen maddelere deniliyor.
Çalışmanın başyazarı olan Ohio Eyalet Üniversitesi Kozmoloji Merkezi’nden Yi-Kuan Chiang, “Evren genişledikçe, oluşan kütleçekimi nedeniyle uzaydaki karanlık madde ve diğer gazlar galaksilere ve kümelerine taşınır. Bu çekim öyle şiddetli gerçekleşir ki şoklanan gaz aniden ısınmaya başlar” ifadelerini kullandı.
Bununla birlikte bilim insanları, daha uzağa baktıkça kozmik gazların sıcaklıklarının daha düşük olduğunu bulduklarını, bunun evrenin genel sıcaklığının yükseldiğini gösterdiğini söyledi.
11 MİLYAR YILDA 2,5 MİLYON SANTİGRAT DERECEYE ÇIKTI
Araştırmada, yaklaşık 11 milyar yıl önce evrendeki kozmik gazların ortalama elektron sıcaklığının yaklaşık 242 bin, 8 milyar yıl önce ise 723 bin santigrat derece olduğu belirtilerek, evrendeki ısınma eğilimin gelecek yıllarda da devam edeceği bildirildi. Şu anda ise söz konusu gazların ortalama sıcaklığının yaklaşık olarak 2,5 milyon santigrat dereceye yükseldiği, yani yaklaşık 10 katlık bir artış yaşandığı ifade edildi.
(Fotoğrafta, evrendeki karanlık madde yoğunluğunun değişimi görülüyor.)
Ancak araştırmacılar bu durumun evrenin tamamının milyonlarca derecelik bir sıcaklığıa ulaştığı anlamına gelmediği konusunda uyardı. Sadece uzayda bulunan nesnelerin yakınlarındaki ortalama gaz sıcaklığına atıfta bulunduklarını belirten araştırmacılar bir bütün olarak evrenin hala oldukça soğuk, yani ortalama olarak -270 santigrat derece olduğunu açıkladı.
(Fotoğrafta evrendeki gazların sıcaklığının karanlık madde yoğunluğuna bağlı olarak arttığı gözlemlenebiliyor.)
DÜNYADAKİ KÜRESEL ISINMAYLA BAĞLANTISI YOK
Öte yandan Chiang, evrendeki ısınmanın dünyadaki küresel ısınmayla ilişkisi olmadığı belirtereK “Evren, doğal galaksi süreci ve yapı oluşumu nedeniyle ısınıyor. Bu fenomenler çok farklı ölçeklerde gerçekleşiyor. Dünyadaki iklim değişikliği kaynaklı küresel ısınmayla aralarında bağlantı yok dedi.
