KTÖS: Okullarımızın neredeyse tamamı tadilat ve bakıma ihtiyaç duymaktadır
KTÖS’den yapılan basın açıklamasında, okullarımızın yeni öğretim yılı öncesi eksikliklerini tespit etmek, kapasitelerini belirlemek ve ihtiyaç analizi yapmak üzere bir araştırma düzenlediklerini belirtilmiştir
Rapora dayanarak yapılan basın açıklamasının tam metni ise şöyle:
“20 Haziran Pazartesi günü öğrencilerimiz karnelerini alıp, yıl boyunca gösterdikleri emek ve
çalışma sonrası hak ettikleri bir yaz tatiline çıkmışlardır. Yaz tatilinin Eğitim Bakanlığı için
olmadığını, öğrenciler için olduğunu hatırlatırız. Sendika olarak görev ve sorumluluklarımızın
bilincinde çalışmaya devam ederken, aynı duyarlılığı Eğitim Bakanlığı yetkililerinden de
beklemekteyiz. KTÖS, okullarımızın yeni öğretim yılı öncesi eksikliklerini tespit etmek,
kapasitelerini belirlemek ve ihtiyaç analizi yapmak üzere bir araştırma düzenlemiştir. Okullar
kapanır kapanmaz bu raporu hem kamuoyu hem de bakanlık yetkilileriyle paylaşarak, Eylül ayında
okullarımızın sorunsuz açılması için bugünden çalışmaya başlanması gerektiğinin uyarısını
yapıyoruz.
Rapor iki ana bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde okulların mevcut durumunun fotoğrafı çekilip
ihtiyaç analizi yapılırken, ikinci bölümde ise eğitime Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü
(OECD) üyesi ülkelerle karşılaştırmalı olarak istatistiksel bir bakış ortaya konmuştur. İlk bölümün
sonuçları bize kısa vadede çözüm bekleyen sorunlarımızı gösterirken, ikinci bölümde ise
karşılaştırmalı veriler, eğitim alanında uluslararası kıyaslamalar yaparak, uzun vadeli eğitim
politikaları oluşturmaya ve geliştirmeye bir zemin sağlayacaktır.
Ortaya çıkan sonuçlar, kamusal eğitime verilen önemin yeniden gözden geçirilmesinin, eğitime
daha fazla bütçe ayrılmasının ve öğrencilerle öğretmenlere daha fazla yatırım yapılmasının elzem
olduğunu açıkça göstermektedir. Özetle:
1. Kamu okullarına devam eden öğrencilerimizin %40’ı KKTC vatandaşı değildir. Çoğunluğu
Türkiye olmak üzere ilkokullarımıza en az 45 farklı ülkeden öğrenci devam etmektedir.
2. Kamu okullarında öğrenim gören ve 44 farklı ülkeden gelen öğrencilerin ana dili Türkçe
değildir. Araştırma sonuçlarımıza göre ilköğretime bağlı okulların yarısı yabancılara yönelik
Türkçe öğretimi programına ihtiyaç duymaktadır.
3. Okulöncesi ve ilkokullar için ivedilikle bu alanda bir eğitim programı geliştirilmeli, yoğunluğa
göre belirli okullarda oryantasyon (uyum/alıştırma) sınıfları açılmalı ve alan ile ilgili
öğretmen yetiştirilmelidir.
4. Devletin görevi daha fazla okul yaparak, vatandaşların nitelikli kamusal eğitim talebine cevap
vermektedir. Tespitlerimize göre Alsancak, Dikmen, Gönyeli ve Hamitköy/Kaymaklı bölgesine
birer, Girne bölgesine üç olmak üzere ivedi olarak en az 7 ilkokul ihtiyacımız vardır. Bu okulların
da tek tip yapılar olarak değil, çağdaş nitelikli eğitime uygun mimarisi, ağaçlandırma ve çevre
düzenlemesi, güvenliği ve ulaşılabilirliği olan yapılar olarak tasarlanması gerektiğini vurgularız.
5. Okullarımızda personel eksikliği de devam etmektedir. Bugün itibariyle okullarımızda en az 13
müdür, 15 müdür muavini, 160 öğretmen, 25 özel eğitim öğretmeni, 20 sekreter ve 30 hademe
eksiği bulunmaktadır.
6. İlk etapta en az 80 rehber öğretmen ihtiyacımız vardır. Her 250 öğrenciye bir Psikolojik
Danışman ve Rehber Öğretmen düşecek şekilde bir düzenleme yapılmalıdır Ayrıca, yasada yeri
olan ancak münhali açılmayan öğretmen yardımcısı kadroları için ilk etapta 40 münhal
açılmalıdır.
7. Okulların %20’sinde öğretmen tuvaleti, öğrenci tuvaleti, kantin ve açık oyun alanı eksiklikleri
vardır. Çocukların zihinsel, bedensel ve ruhsal gelişimine yardımcı olan müzik, resim, beden
eğitimi ve yabancı dil gibi derslerin işleneceği ayrı sınıflar okulların %60’ında yoktur. Kıbrıs iklim
şartlarında sağlıklı bir şekilde beden eğitimi ve spor yapabilmek için gölge alana ihtiyaç duyulduğu
aşikârken, okulların %80’inde kapalı spor salonu yoktur.
8. Bu eksiklikler yanında okullarımızın neredeyse tamamı tadilat ve bakıma ihtiyaç
duymaktadır.
9. Okulların %40’ında güvenlik kamerası, %65’inde ise gece bekçisi yoktur. Okullarımızın
yarısından fazlasının deprem fizibilite raporu bulunmamaktadır.
10. 2021-2022 akademik yılında ilkokul, ortaokul ve lise seviyesinde 55,298 öğrenci yer almıştır.
Bu öğrencilerin 43,387’si kamu okullarında, 11,911’i ise özel okullarda eğitim görmüştür.
Yaklaşık 45 bin öğrencinin eğitim aldığı devlet okullarına hükümet tarafından tek bir kuruş
bütçe verilmemektedir.
11. Yaptığımız araştırma bize okulların yirmi bin TL ve iki yüz elli bin TL arasında değişen
yıllık giderleri (öğrenci nüfusu, öğretmen sayısı ve okulun alanına göre) olduğunu göstermektedir.
Okullarımızın %6’sının 20 bin TL veya daha az, %52’sinin 21 bin – 60 bin TL arası, %23’ünün
61 bin – 120 bin TL arası, %8’inin 121 bin – 250 bin TL arası, %11’inin ise 250 bin TL ve üzeri
yıllık bir bütçeye ihtiyaç duymaktadır.
12. Okullara bütçe ayrılarak, tüm paydaşların (yönetici, öğretmen, veli, uzman, öğrenci, yerel
idare) bütçe yapma sürecine katılımını sağlayarak, okul merkezli bütçe anlayışının hayata
geçirilmesi gerekmektedir.
13. Araştırma sonuçlarına göre bugün okullarımızın %60’ında bilgisayar/laptop eksikliği,
%70’inde ise akıllı tahta/projeksiyon aleti eksikliği görülmektedir. En temel teknolojik ihtiyaç
olan internet erişimi ise okulların %30’unda yoktur.
14. Araştırmamızın sonuçlarına göre okullarımızın %55’inde spor malzemeleri, %65’inde
müzik ve çalgı aletleri, %70’inde ise resim ve el işi malzemeleri eksikliği vardır.
15. Yaptığımız araştırmaya göre öğretmenlerimizin %62’si düzenlenen kursları orta seviyede
yeterli bulurken, %8’i yetersiz, %1’i ise çok yetersiz bulmaktadır. Öğretmenlerin %29’u ise
hizmet içi kursları yeterli bulmaktadır. Hizmet içi kursların geliştirilmesi açısından raporun
tamamında bulunan önerilerimizin dikkate alınması, eğitim-öğretim faaliyetleri açısından yararlı
olacaktır.
16. OECD ülkeleri ortalama olarak kamusal eğitim için ilkokuldan liseye kadar öğrenci başına
11,700 Dolar harcamaktadır. Bu ilköğretim kademesindeki her bir öğrenci için 9,600 Dolar olarak
ifade edilmektedir. Kuzey Kıbrıs’ta kamusal eğitimde (ilkokul seviyesinden lise son kademeye
kadar) öğrenci başına düşen ortalama harcama 26,500 TL [2,000 Dolar]. İlköğretim
kademesindeki her bir öğrenci için 17,000 TL [1,300 Dolar] gibi bir sonuç ortaya çıkmaktadır.
17. Kamu bütçesinden ilköğretimin ilk kademesinden lisenin son kademesine kadar olan
seviyelere ayrılan harcamalar OECD ülkeleri arasında %7 ile %17 arasında değişiklik
göstermektedir. Kuzey Kıbrıs’ta kamusal eğitim için bütçeden ayrılan pay OECD ortalamasının
biraz üzerinde. Kamu bütçesinden ilköğretimin ilk kademesinden lisenin son kademesine kadar
yapılan harcamaların ortalaması %9.2, ilköğretim seviyesi için %3.7.
18. OECD ülkeleri öğrencileri ilköğretim ve genel ortaöğretim kademesinde ortalama 9 yıl
zorunlu eğitim almakta, yıllık ortalama ilkokulda 4,590 saatidir. Kuzey Kıbrıs’ta da zorunlu
eğitim 9 yıldır ve kamusal zorunlu öğretim saati ilköğretimde 4,700 öğretim saatidir.
19. Ülkeler ayrıca yıllık öğretim saatini yıl boyunca farklı şekillerde dağıtabilirler. OECD
ülkelerinde bir ilkokulun ortalama 185 ve bir ortaokulun ise 183 öğretim günü vardır. Kuzey
Kıbrıs’ta ise ilköğretimde yıllık 185 gündür.
20. Okullar kademeli olarak yeniden açıldığından, daha küçük sınıf mevcuduna sahip ülkeler,
sosyal mesafe ile tüm öğrencilerin yüz yüze eğitimden yararlanma fırsatı sağlayabilmişlerdir. Sınıf
büyüklüğü ülkeler arasında önemli ölçüde değişmektedir. İlköğretim düzeyinde, OECD
ülkelerinde ortalama sınıf 21 öğrencidir. Kuzey Kıbrıs’ta ilköğretim düzeyinde öğrenci-sınıf oranı
kamu okullarında 22 öğrenciyken, özel okullarda bu oran 18.5 öğrencidir.
21. OECD ortalamalarına göre kamu ilkokul/ortaokul/lise kademesinde görev yapan bir
öğretmeninin başlangıç maaşı yıllık 36,116 Dolar; 15 yıllık deneyim sonrası yıllık maaşı 49,701
Dolar ve ulaşabileceği en yüksek ücret ise yıllık 60,478 Dolardır. Kuzey Kıbrıs için bu çalışmayı
2011 yılı veya ‘Göç Yasası’ öncesi ve sonrası göreve başlayan öğretmenler olarak ayırabiliriz.
Ancak, ortaya çıkan her iki tablo da Kuzey Kıbrıs ortalamalarının OECD ülkeleri arasında en
düşük ücretlere denk geldiğini göstermektedir.
22. OECD ülkelerinde, tüm seviyeler birleştirildiği zaman, öğretmenlerin neredeyse üçte
ikisinden fazlası kadındır. OECD ülkelerinde ilkokul seviyesinde ise kadın öğretmenler
kadroların %83’ünü doldurmaktadır. Kuzey Kıbrıs’ta ise kadın öğretmen oranları okul öncesi
seviyesinde %90, ilkokul seviyesinde %64’dür.
Süleyman Gelener
KTÖS Eğitim Sekreteri”