Mustafa Behlül yazdı: Düzenli yapılan egzersiz kronik hastalık riskini azaltabilir
Düzenli fiziksel aktivite eksikliği, kronik hastalığın birincil nedenidir. Düzenli egzersizin insülin duyarlılığını, kalp sağlığını ve vücut kompozisyonunu iyileştirdiği gösterilmiştir. Ayrıca kan basıncını ve kolesterol seviyelerini de azaltabilir. Daha spesifik olarak egzersiz, aşağıdaki kronik sağlık durumlarının azaltılmasına veya önlenmesine yardımcı olabilir.
2 tip diyabet. Düzenli aerobik egzersiz tip 2 diyabeti geciktirebilir veya önleyebilir. Ayrıca tip 1 diyabetli kişiler için de önemli sağlık yararları vardır. Tip 2 diyabet için direnç eğitimi, yağ kütlesinde, kan basıncında, yağsız vücut kütlesinde, insülin direncinde ve glisemik kontrolde iyileşmeleri içerir.
Kalp hastalığı. Egzersiz, kardiyovasküler risk faktörlerini azaltır ve aynı zamanda kardiyovasküler hastalığı olan kişiler için terapötik bir tedavidir. Birçok kanser türü. Egzersiz, meme, kolorektal, endometriyal, safra kesesi, böbrek, akciğer, karaciğer, yumurtalık, pankreas, prostat, tiroid, mide ve yemek borusu kanseri dahil olmak
üzere çeşitli kanser riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
Yüksek kolestorol. Düzenli orta şiddette fiziksel aktivite, LDL (kötü) kolesteroldeki artışları korurken veya dengelerken HDL (iyi) kolestrolü artırabilir. Araştırmalar, LDL seviyelerini düşürmek için yüksek yoğunluklu aerobik aktivitenin gerekli olduğu teorisini desteklemektedir.
Hipertansiyon: Düzenli aerobik egzersize katılmak, hipertansiyonu olan kişilerde istirahat sistolik kan basıncını 5-7 mmHG'ye düşürebilir. Buna karşılık, kısa vadede bile düzenli egzersiz eksikliği, karın yağında önemli artışlara neden olabilir, bu da tip 2 diyabet ve kalp hastalığı riskini artırabilir.
Egzersiz cilt sağlığına yardımcı olabilir
Cildiniz vücudunuzdaki oksidatif stres miktarından etkilenebilir. Oksidatif stres, vücudun antioksidan savunmasının serbest radikaller olarak bilinen bileşiklerin neden olduğu hücre hasarını tamamen onaramaması durumunda ortaya çıkar. Bu hücrelerin yapısına zarar verebilir ve cildinizi olumsuz etkileyebilir.
Yoğun ve yorucu fiziksel aktivite oksidatif hasara katkıda bulunabilse de, düzenli orta düzeyde egzersiz aslında vücudunuzun hücrelerin korunmasına yardımcı olan doğal antioksidan üretimini artırabilir. Aynı şekilde egzersiz, kan akışını uyarabilir ve cilt yaşlanmasının görünümünü geciktirmeye yardımcı olabilecek cilt hücresi adaptasyonlarını tetikleyebilir.
Egzersiz, beyin sağlığınıza ve hafızanıza yardımcı olabilir
Egzersiz beyin fonksiyonlarını iyileştirebilir, hafızayı ve düşünme becerilerini koruyabilir. Başlangıç olarak kalp atış hızınızı artırır, bu da beyninize kan ve oksijen akışını artırır. Ayrıca beyin hücrelerinin büyümesini artıran hormonların üretimini de uyarabilir. Ayrıca, egzersizin kronik hastalıkları önleme yeteneği beyniniz için faydalar anlamına gelebilir çünkü beynin işlevi bu durumlardan etkilenebilir.
Yaşlanmanın (oksidatif stres ve inflamasyonla birlikte) beyin yapısı ve işlevindeki değişiklikleri teşvik etmesi nedeniyle düzenli fiziksel aktivite yaşlı yetişkinlerde özellikle önemlidir. Egzersizin, beynin hafıza ve öğrenme için hayati önem taşıyan bir parçası olan hipokampüsün boyutunun büyümesine neden olduğu ve bunun yaşlı yetişkinlerde zihinsel işlevlerin iyileştirilmesine yardımcı olabileceği gösterilmiştir. Son olarak, egzersizin beyinde
Alzheimer hastalığı ve demans gibi durumlara katkıda bulunabilecek değişiklikleri azalttığı gösterilmiştir.
Egzersiz rahatlamaya ve uyku kalitesine yardımcı olabilir
Düzenli egzersiz rahatlamanıza ve daha iyi uyumanıza yardımcı olabilir. Uyku kalitesiyle ilgili olarak, egzersiz sırasında meydana gelen enerji tükenmesi (kaybı), uyku sırasındaki onarıcı süreçleri uyarır. Ayrıca egzersiz sırasında vücut ısısında meydana gelen artışın, uyku sırasında vücut ısısının düşmesine yardımcı olarak uyku kalitesini arttırdığı düşünülmektedir.
Egzersizin uyku üzerindeki etkilerini araştıran pek çok araştırma da benzer sonuçlara ulaştı. Altı çalışmanın bir incelemesi, bir egzersiz eğitim programına katılmanın, kişinin bildirdiği uyku kalitesini artırmaya ve uykuya dalmak için gereken süre olan uyku gecikmesini azaltmaya yardımcı olduğunu buldu.
4 aydan fazla süren bir araştırma, hem esneme hem de direnç egzersizinin kronik uykusuzluğa sahip kişilerin uyku kalitesini iyileştirdiğini buldu. Hem esneme hem de direnç egzersizi sonrasında uyandıktan sonra tekrar uykuya dalma, uyku süresi ve uyku kalitesi arttı. Esneme grubunda kaygı da azaldı. Dahası, düzenli egzersiz yapmak, genellikle uyku bozukluklarından etkilenen yaşlı yetişkinlere de fayda sağlıyor gibi görünüyor. Seçtiğiniz egzersiz türü konusunda esnek olabilirsiniz. Tek başına aerobik egzersizin veya direnç antrenmanı ile birlikte aerobik egzersizin uyku kalitesini artırabildiği görülmektedir.
Egzersiz ağrıyı azaltabilir
Kronik ağrı zayıflatıcı olsa da egzersiz aslında onu azaltmaya yardımcı olabilir. Aslında uzun yıllar boyunca kronik ağrının tedavisi için önerilen öneri dinlenme ve hareketsizlikti. Ancak son araştırmalar egzersizin kronik ağrıyı hafifletmeye yardımcı olduğunu gösteriyor. Aslında, çeşitli çalışmaların gözden geçirilmesi, egzersizin kronik ağrısı olanların ağrılarını azaltmasına ve yaşam kalitelerini artırmasına yardımcı olabileceğini buldu. Çeşitli çalışmalar ayrıca egzersizin, kronik bel ağrısı, fibromiyalji ve kronik yumuşak doku omuz bozukluğu gibi çeşitli sağlık durumlarıyla ilişkili ağrıyı kontrol etmeye yardımcı olabileceğini gösteriyor.
Yrd. Doç. Dr. Mustafa Behlül
