Serkan Soyalan yazdı: Kadıköy’ün Ayia Efimia Kilisesi

İstanbul’a gidip de yolu Kadıköy’den geçenler Kadıköy çarşı içinde Ayia Efimia Rum Ortokoks Kilisesi’ni de mutlaka görmüştür.

Birçok kez önünden gelip geçtiğimiz bu tarihi kiliseyi, Kadıköy’ü bu seyahatimizde girip ziyaret etmek istedik. Kapalı olan kapısını çaldığımızda, içerideki görevliler kapıyı açarak, kibar bir karşılama ile bizleri kilisenin içine ağırladılar.

***

Kadıköy çarşısının yoğunluğu arasından sıyrılarak Osmanağa’da Mühürdar Caddesi’nde bulunan Ayia Efimia Rum Ortodoks Kilisesi’nin küçük kapısından içeriye girdiğiniz anda, duvarlar arasında sizi karşılayan dinginlikle buluşuyorsunuz.

Kilisenin inşa tarihi, kayıtlarda 1694 olarak yazıyor.

Kadıköy Metropoliti II. Zaharias ise 1830’da, Rusya’dan temin ettiği mali destek ile kiliseyi büyütmüştür.

Zaman içinde bakımsız kalan ve ciddi bir yıkılma tehlikesiyle karşı karşıya kalan kilise, Metropolit III. Iokem’in mali desteği ile yenilenmiş ve 1 Nisan 1993’te düzenlenen bir ayinle, yeniden ibadete açılmıştır.

Kapalı Yunan Haçı planlı kilise, etrafı yüksek duvarlarla çevrili bir avlu içinde yer alır.

Narteks önündeki ilk avlusuna 19 yüzyıla ait çeşitli mezar stelleri konulmuştur.

***

Kilisenin ortasında yüksek kasnaklı bir kubbesi vardır. Kubbeye geçiş pandantiflerle sağlanmıştır. Pandantiflerde İncil yazarlarının tasvir edildiği freskolar da görülür. Kubbede ise Pantokrator İsa tasvir edilmiştir.

Girişin batı bölümü camekanla kapatılmıştır.

Doğu bölümünde ise Ayia Paraskevi Ayazması mevcuttur.

Ayazmanın olduğu doğu duvarı üzerinde 1879 tarihli anıtsal bir ikona bulunur.

Kilisenin dışarıdan da görülen ve taştan inşa edilmiş çan kulesi, yapının güneybatısında yer alır.

***

Kilise 2022 yılındaki Ramazan Bayramı’nda da gündeme gelir.

Müslümanlara bir saygı olarak, büyük bir hoşgörüyle kilisenin giriş kapısının üzerine “Hayırlı Ramazanlar” yazılması, bölge halkı tarafından da takdirle karşılanmıştı.