Ekonomi ve Enerji Bakanı Hasan Taçoy, Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu’nun (KIB-TEK), devlete ve piyasaya olan tüm borçlarını kapatarak, artıya geçmeyi başardığını kaydetti.
Taçoy, yenilenebilir enerji konusunda da kapasite artırımına gidileceğini belirterek, Türkiye’nin hibe ettiği iki makine ile de artık mevcut santralde herhangi bir sorun yaşandığı zaman Güney Kıbrıs’tan enerji alınmasına ihtiyaç duyulmayacağını vurguladı.
Bakanlıktan verilen bilgiye göre, Ekonomi ve Enerji Bakanı Hasan Taçoy, görev süresince yaptığı çalışmaları değerlendirdi. Kıb-Tek’in 2,5 milyon olan borcunu aralık sonu itibarıyla tamamen kapatmış olacaklarını belirten Taçoy, 70 milyonluk bir meblağ ile de artıya geçmiş olacaklarını vurguladı. Taçoy, 80 milyon da devletten olan alacak göz önünde bulundurulursa bankalara olan 190 milyon liralık borcun da neredeyse kapanmış olduğunun görülebileceğini kaydetti.
Kurumun, devlete ve piyasaya olan borçlarının, AKSA dahil, tamamen bittiğini ifade eden Taçoy, kurumun mali yapısının düzeltilmesinin yanında stoklarının azaltılıp ihtiyaç olan malzemenin alımına gidildiğini kaydetti ve kurumda harcama-gelir dengesinin kurulduğuna değindi.
Kıb-Tek’in idari yapısının iyileştirilerek, hizmet içi eğitimler verildiğini ifade eden Taçoy, yaptıkları araştırmalar sonucunda kurumun 2030 yılında 850 megavatlık bir üretime ihtiyacı olacağını ve 2035 yılına kadar da bunun bin 150 megavata kadar çıkacağının öngörüldüğünü belirtti.
Taçoy, ülkede elektrikli araçların da var olacağının göz önünde bulundurulduğu zaman bunun yasal olarak altyapısının hazırlanması yanında geleceğe yönelik olarak fiyatları artırmayacak bir “enterkonnekte sisteminin” nasıl olması gerektiği konusunda Türkiye ile yapılan temaslarda oldukça fazla yol alındığını kaydetti.
Ekonomi ve Maliye Bakanı Hasan Taçoy, “enterkonnekte” konusunda artık son noktayı koyma aşamasında olduklarını belirtti. Türkiye’nin KKTC’ye iki adet 50 megavatlık mobil makine verdiğini ve bunların hem mazotla hem de LNG ile (doğal gaz) çalıştıklarını belirten Taçoy, “Bunlardan üretilecek olan sıcak su, kendisinin iç üretim mekanizması içerisinde ve ayrıca 25 megavat üretecek bir yatırıma kapı açacak şekilde planlanmıştır” dedi.
Taçoy, bununla birlikte elektrik arzı konusunda güvenilir bir noktaya gelineceğine ve mevcut santralde herhangi bir sorun yaşandığı zaman Güney Kıbrıs’tan enerji alınmasına gerek kalmayacağına vurgu yaptı. Taçoy, bununla beraber yenilenebilir enerji arzı konusunda da daha fazla yatırım yapma yoluna gidilebileceğini söyledi.
“Şu anda kurumun elinde bulunan bin dönümlük bir arazinin içerisine güneş enerjisinden yeniden yararlanmak için fırsat yaratmış oluyoruz. Bunları da ihtiyacı olan kişi veya özel sektör ve kurumla birlikte farklı amaçlarla yatırıma gitmek de söz konusu olacaktır” diyen Taçoy, 20 megavatlık ekstra bir güneş enerjisi yatırımının olacağına da vurgu yaptı.
Ekonomi ve Enerji Bakanı Hasan Taçoy, bir buçuk yıldır yapılan aritmetik hesaplarıyla elektrik ücretlerine hiçbir zam yapılmadığını ve 2019 yılını 272 milyon brüt kâr ile kapattıklarını anlattı.
“Kıb-Tek’te yapılan ihaleler konusunda sürekli şaibelerin olduğu” iddialarına da değinen Taçoy, şunları kaydetti: “İhaleler şu anda Merkezi İhale Komisyonu tarafından yapılmaktadır. Biz hazırlanan şartnameleri de uzman kişilere kontrol ettiriyoruz. O şekilde ihaleye çıkıyoruz ki insanların aklında herhangi bir soru işareti kalmasın. Elektrik Kurumu, ülkenin devletten sonra gelen ikinci büyük kurumudur. O nedenle biz ne kadar dikkatli olsak da söylentiler sonlanmayacaktır. Mümkün olduğu kadar bu söylentileri azaltmak ve oradaki hareketin daha kontrollü bir şekilde gitmesi için de elimizden geleni ortaya koyduk.” Bu konuda kendilerini yüzde 90 başarılı gördüklerini kaydeden Taçoy, kendi dönemlerinde son bir yıldır büyük ihale açılmadığını, bakanlığın ihaleye çıkmadan Türkiye’den ücretsiz iki makine getirmesi sonucunda kurum içinde büyük bir huzursuzluk yaşandığını ve sadece sendikadan 15 kişinin istifa ettiğini kaydetti.
Taçoy, bakanlık olarak kurum üzerindeki yetkilerinin çok sınırlı olduğunu, kurumu var olan iki yasasının bağladığını ve o iki yasanın da çağdışı kalmasından dolayı, “oradaki genel müdür katillik yapsa bile” buna iç soruşturma açabilecek birinin olmadığını anlattı.
Hasan Taçoy, “30 yıldır orada iç disiplin hiçbir zaman çalıştırılamadı, bilinen, rüşvet alanlar hakkında bile soruşturma açılamıyor” diye konuştu.
Bu durumu ortadan kaldırmak için Enerji Üst Kurulu Yasası ve Enerji Verimliliği Yasasının hazırlandığını ve hükümet kurulur kurulmaz bunların geçmesi ile kurumdaki idari tüm sıkıntıların ortadan kalkacağını anlatan Hasan Taçoy, bu yasaların geçmesiyle ayrıca bakanlık içinde enerji biriminin de kurulacağını söyledi.
Ekonomi ve Enerji Bakanı, “Bugüne kadar en ciddi siyasi saldırıyı bu kuruma biz yaptık. 3 tane Sayıştay raporu çıktı, bir de meclis araştırması. Suçlular kimdir, kim değildir, kim ne yaptı, yapmadı, ortada. Bizim artık yapacağımız bir şey yok. Bu aşamadan sonra hukukun devreye girmesi gerekiyor. Polisin devreye girmesi gerekiyor” dedi.
Taçoy, tüm bunların yanında vatandaşın kuruma kolay ulaşabilmesi için çağrı merkezinin güçlendirildiğini, ödeme sisteminin geliştirildiğini ve en önemlisinin Kıb-Tek’in mali, idari ve arz güvenliği noktasında ortaya bir vizyon koyduklarını söyledi. AB ile iki önemli proje yaptıklarını ve bunlardan birinin sistemdeki enerji yükünün görülebileceği 5,5 milyon Euro’luk bir skala sistemi olduğunu belirten Taçoy, bununla nerede enerji fazlalığı olduğunun görülebileceğini ve yeşil enerji kullanmanın kapasitesini yüzde 20 artırdığını; ikincisinin ise, yenilenebilir enerjiye ek olarak konulacak olan depolamalı, frekans ayarlı akü sistemi olduğunu ifade etti.
Tüm bunların elektrik ücretlerine zam yapılmadan gerçekleştirildiğine de vurgu yapan Hasan Taçoy, diğer yönetimlerden farklı olarak kendilerinin tüm bunları başarmalarının ardında ortaya bir vizyon koymaları ve konuların takipçisi olmalarının yattığını ifade etti.
