TCMB: Türkiye’ye kasımda 4,4 milyar dolarlık “kaynağı belirsiz” para girişi oldu!
Merkez Bankası, kasım ayına ilişkin ödemeler dengesi istatistiklerini yayımladı. Buna göre cari işlemler hesabı Kasım 2021’de 2 milyar 681 milyon dolar açık verirken, 12 aylık cari işlemler açığı 14 milyar 256 milyon dolar oldu.
Cari dengedeki açığın bir önceki yılın kasım ayına göre 866 milyon dolar azaldığını belirten Merkez Bankası’na göre bu gelişmede, hizmetler dengesi kaynaklı net girişlerin bir önceki yılın kasım ayına göre 794 milyon dolar artarak 1 milyar 916 milyon dolara yükselmesi ve ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığının 385 milyon dolar azalarak 3 milyar 475 milyon dolar olarak gerçekleşmesi etkili oldu.
Net hata noksanda rekor
Merkez Bankası verileri içinde net hata noksandaki rekor dikkat çekti.
Ödemeler dengesinde net hata ve noksan kalemi 2021 yılı Kasım ayında 4,46 milyar dolar ile bugüne kadar olan en yüksek üçüncü seviye oldu. Net hata ve noksan 2020 yılı Kasım ayında 4 milyar 570 milyon dolar ile tarihi zirvesini görmüştü.
Kaynağı belli olmayan para giriş/çıkışını gösteren net hata ve noksanda ikinci en yüksek rakam ise 1998 yılı Eylül ayında 4 milyar 498 milyon dolar ile kayda geçmişti. Kasım ayında gelen bu yüksek rakam ile 2021 yılının ilk 11 ayında net hata noksan kalemi 19 milyar 694 milyon dolara yükseldi.
Net hata noksan nedir?
Net hata noksan olarak ifade edilen rakam, ‘kaynağı belirsiz’ para girişini ifade ediyor. Kasım ayındaki bu tutar, Cumhuriyet tarihinin en yüksek üçüncü ‘kaynağı belirsiz para’ girişi olarak kaydedildi. Bir önceki ay olan ekimde kaynağı belirsiz para girişi 3 milyar 277 milyon liraydı. Net hata ve noksan 2020 yılı kasım ayındaysa 4 milyar 570 milyon dolarla rekor kırmıştı.
İthalat ve ihracattaki gümrük ve banka kayıtlarındaki farklılıkların yanı sıra turizm gelir ve giderlerinin izlenebilmesi için yürütülen anket çalışmaları sonucunda hesaplanan gelir veya gider, bankaların döviz varlıklarına 100 birimlik artış veya azalış olarak yansımamışsa, aradaki fark ‘net hata noksan’ kalemine yansıtılıyor.
Yastık altında saklanan para ve değerli metallerin sisteme girmesi de kaynağı belirsiz giriş olarak kayda geçiyor.
Merkez Bankası metinlerinde ‘net hata noksan’ kalemi, “Verilerin değişik kaynaklardan elde edilmesi, değerleme, ölçme ve kayıt zamanı farklılıkları yaratmakta; sonuç itibarıyla oluşan farklar Net Hata ve Noksan (NHN) kalemine ‘kalıntı’ şeklinde yansımaktadır. Bu kalem, finans hesabından, cari işlemler hesabı ve sermaye hesabının çıkarılmasıyla elde edilmektedir” şeklinde ifade ediliyor.
